Trans-form: het overstijgen van vorm

Bewustzijn, gaat over datgene waar je je bewust van bent. De ontwikkeling van bewustzijn gaat dus over het groeien, verruimen, uitbreiden van dat waar je je bewust van bent. Daarmee verandert je werkelijkheid, ‘je waarheid’. Want door het toenemen van dat wat je weet, wat je kent en wat je ervaart als waar, verandert je gehele wereldbeeld. En zo ook je eigen plek in deze wereld.

In vorige artikelen schreef ik ook al over de huidige collectieve bewustzijnstransformatie die gaande is in onze samenleving. Deze transformatie van bewustzijn gaat dus over wat wij collectief als ‘waar’ aanschouwen. En dat gezamenlijk vormt ons paradigma; onze huidige overtuigingen waarop wij al onze sociaal-maatschappelijke structuren creëren. Onze gehele denk- en leefwijze van anno nu. Daarbinnen is dus een transformatie gaande door middel van de ontwikkeling van ons persoonlijk bewustzijn. Het geheel groeit uit zijn voegen, het stijgt boven zijn huidige vorm uit: trans (boven)-form (vorm).

Van instinctmatig bewustzijn naar zelf-bewustzijn

Dat is een van de grootste veranderingen die er in de mensheid kan plaatsvinden. Het gaat niet over een impactvolle historische gebeurtenis, het gaat over een rigoreuze, fundamentele verschuiving in de mensheid in zijn totaliteit. Het voorbeeld dat ik vaker gebruik om dit toe te lichten is de transformatie van de Neanderthaler naar Homo Sapiens. Dat was niet een indrukwekkende geschiedkundige gebeurtenis, het was een overgang van een mensenras, een heel ander soort menszijn. Dat heeft impact op de hele planeet. Deze overgang was een bewustzijnstransformatie van instinctief-bewustzijn naar zelf-bewustzijn. En wat het een beetje is met zo’n soort verandering, is dat je het pas begrijpt of bevat als het zich in je heeft voorgedaan. Voor die tijd is het niet echt uit te leggen. Zoals Otto (mijn rode kater) zich momenteel wel bewust is van zijn instincten – hij gaat eten als hij honger heeft, gaat slapen als hij moe is, zijn vachtje likt als hij smerig is- maar ik hem niet kan uitleggen wie of wat hij is. Hij kan zichzelf niet gadeslaan en op zijn gedrag reflecteren. Dat gesprek is niet echt met hem te voeren zeg maar…

Zoals Otto zichzelf niet kan gadeslaan en op zijn gedrag kan reflecteren. Dat gesprek is niet met hem te voeren zeg maar…

Die Neanderthaler was zich bewust van zijn instincten en wat hij daarmee moest doen, maar niet zozeer van zijn meer onzichtbare eigenschapen zoals zijn persoonlijkheid, zijn normen, zijn visies of zijn hogere waarden en wie of wat hij was. Daarvan was hij zich onbewust, kon daarop niet reflecteren en daarmee was hij niet in staat om intentioneel sturing te geven aan deze zaken.

Overigens, een vluchtige blik op onze huidige maatschappij maakt duidelijk dat je daar geen Neanderthaler voor hoeft te zijn…

Dat waar we ‘Ik’ tegen zeggen, transformeert

Hoe dan ook. Als we kijken waar de huidige transformatie over gaat, is dat wederom over ons menszijn, over wie wij denken te zijn. Of anders gezegd: dat waar we ‘ik’ tegen zeggen. Datgene waar we ‘ik’ tegen zeggen, de betekenis of inhoud van dat begrip, ‘ik’, dát transformeert: het overstijgt zijn huidige betekenis. De huidige betekenis van menszijn waarin wij ons veelal identificeren met onze persona die grofweg bestaat uit drie onderdelen: ons (1) lichaam en alles wat dat lichaam bezit, kan en doet. Onze (2) gedachten: onze overtuigingen en onze meningen. En onze (3) emoties, onze primaire gevoelens die we ieder moment van de dag ervaren. Deze drie onderdelen (die dus gezamenlijk onze persona of ons ego vormen) worden in de esoterische traditie ook wel onze ‘lagere voertuigen’ genoemd. Laag in de zin dat ze vanuit een wijder perspectief vrij ‘eenvoudig’ zijn, vergeleken met de hogere voertuigen (dat vraagt om een ander artikel). Vanuit deze lagere voertuigen ervaren de meeste mensen hun dagelijkse realiteit en dit zijn dan ook de gebieden waar de reguliere psychologie en gezondheidszorg zich op richt. Iets waar ik tijdens mijn studie psychologie achterkwam, wat nogal een anti-climax was toentertijd…

Er is meer tussen hemel en aarden dan wij vermoeden

Grosso modo zien we onszelf dus als een lichamelijk, mentaal of emotioneel wezen. En dat beeld klopt ook zeer zeker, het is echter niet volledig. En dat besef begint tot ons door te dringen: we worden ons bewust dat we (veel) meer zijn dan dat. Vele mensen beginnen zich bijvoorbeeld bewust te worden dat ze ook over een ‘energetische afdeling’ beschikken en kunnen vanuit die afdeling zaken waarnemen, weten en aanvoelen wat boven hun verstand uit gaat. Ook zie ik veel mensen die plots bemerken dat ze ook ‘hogere versie’ van zichzelf kunnen aanvoelen of innerlijk horen -iets wat we al eeuwenlang ‘intuïtie’ noemen -wat nu ook wetenschappelijke bijval krijgt door onderzoeken van ondermeer het HeartMath Institute. En laten we vooral ook niet het groeiend aantal mensen vergeten dat door de opkomst van het nu zo populaire ayahuasca, allerlei buitenzintuiglijke, kosmische en visionaire eenheidservaringen beleven, die hen informatie geeft over het universum die uitzonderlijk accuraat blijken te zijn.

Kortom, ik denk dat Shakespeare meer begreep van het leven dan wie dan ook toen hij schreef: ‘Er is meer tussen hemel en aarde dan wij vermoeden, Horatio, of maar kunnen dromen”.

“Er is meer tussen hemel en aarde dan wij vermoeden, Horatio, of maar kunnen dromen”

Beheersen van onze persona, de uitdaging van deze tijd

Maar voordat we met z’n allen volledig in een grote kosmische eenheidservaring leven, is er nog het een en ander te finetunen aan ons huidige menszijn. Want een groot deel van de mensheid heeft zijn instincten misschien zo langzamerhand wel min of meer onder controle, (en een groot deel ook nog niet) dat betekent niet dat we werkelijk vrij zijn: we hebben nog allerlei pluimage ongecontroleerde neigingen. Die ook te beheersen, luidt een heel andere manier van leven in. En hiermee doel ik een werkelijk en volledig vermogen om de bewuste, intentionele beheersing over onze eigen persona te voeren. Zelfbeheersing met een grote ‘Z’.

Voor dat we met z’n allen volledig in een grote kosmische eenheidservaring leven, is er nog het een en ander te finetunen aan ons huidige menszijn…

Want laten we eerlijk zijn, wie is er in staat zijn eigen emoties of gevoelens volledig te dragen zonder er ooit er in meegesleurd te worden? Wie van ons kan zijn gedachten ten alle tijden bewust richten of ze stoppen wanneer gewenst? Wie van ons verdraagt lichamelijke pijn zonder te lijden? Als we echt eerlijk zijn kunnen we concluderen dat we voor een heel groot deel nog beheerst worden door onze ‘lagere voertuigen’ inplaats van dat wij deze voertuigen zelf beheersen. En precies daar gaat naar mijn idee heel praktisch onze volgende stap in evolutie over: dat we in plaats van beheerst te worden door onze zogenaamde ‘latere voertuigen’, wij ons lichaam, onze emoties en onze gedachten leren beheersen om deze vanuit vrije keuze in te zetten in ons bestaan.

Lijden door een gebrek aan leiding

Die overgangsfase van het ene naar het andere vermogen is altijd wat rommelig, het idee van ‘Oei ik groei’ stopt niet na de eerste jaren van ons leven. En als ik kijk waar mensen het over het algemeen momenteel het meeste moeite mee hebben, is dat precies dit gevoel van overweldigd en meegesleept worden door hun eigen neigingen, patronen en automatismen. Velen hebben een zeer bewust besef van deze gevangenschap in hun eigen gedachten, emoties en lichaam. Het besef dat deze gebieden eigenlijk een leven op zichzelf leiden. We worden allen in meer of mindere mate beheerst door ons lichaam (dat we even geen chocola meer kunnen maken van allerlei somatische klachten en kwalen), geteisterd door onze eigen emoties (meegevoerd worden in onze angsten, het overweldigd en overspoelt raken door paniek, jaloezie, onzekerheid of woede) of draaien bij tijd en wijle vast in onze gedachtenwereld (het excessief analyseren, piekeren of nadenken over onoplosbare zaken). De grote uitdaging waar we voor staan is om vanuit een bewuste, vrij gekozen, heldere, autonome positie deze ‘lagere voertuigen’ te gaan beheersen. Een bestuurder achter het stuur van onze persona te zetten, zeg maar, die het uitzicht, de richting en betekenis kan overzien.

“Je kunt een probleem niet oplossen op het niveau waarop het is veroorzaakt”

Zolang als die bestuurder er niet is, lijden we daar onder. En dat is logisch want het maakt ons een speelbal van ons eigen bestaan. We missen Zelf-vertrouwen. Maar zoals Einstein het zo mooi zei: “Je kunt een probleem niet oplossen op het niveau waarop het is veroorzaakt”. Dus met onze persona, lossen we de problemen van onze persona niet op. We hebben een ander niveau nodig, een ander perspectief.

Volwassenwording met een grote ‘V’

Dat is waar we nu zijn naar mijn idee. In een fase waarin het gaat over zelfbeheersing en zelfvertrouwen met een grote Z. Of misschien beter gezegd, over volwassenwording met een grote V. Begrijp me niet verkeerd: ons worstelen en onze onkunde om onze emoties of gedachten te beheersen is niet niet slecht, verkeerd of minderwaardig. Het is net zo min minderwaardig als een kleuter die in de zandbak zandtaartjes bouwt. Het hoort bij een bepaalde fase van ons leven, een fase in onze evolutionaire ontwikkeling. Maar op een gegeven moment is die zandbak wat te krap en te beperkt. Sterker nog, als je nu nog iedere dag in de zandbak zou moeten zitten en taartjes bouwen, zou je daar enorm veel stress van krijgen. Op diezelfde manier meen te zien dat we momenteel stress ervaren en modernetijdsziekten ontstaan, omdat het mensbeeld te beperkt en krap is. Ik neem bij velen waar dat ze meer dan eens verlangen om, in plaats van een ‘lijdend voorwerp’ van hun eigen persona, de ‘autoriteit’ te worden over deze persona. En naar mijn idee naderen we het punt in onze menselijke evolutie waar dat ook mogelijk wordt. Omdat ons zenuwstelsel gevoeliger wordt, onze brein-capaciteiten toenemen en ons bewustzijn zich uitbreidt. We hebben niet alleen de capaciteit om slimmer te worden, we ontwikkelen ook meer capaciteit om wijzer te worden. Hierdoor kunnen we meer gaan begrijpen, meer gaan zien, meer gaan waarnemen, meer gaan ervaren en meer gaan voelen van als die onontgonnen gebieden tussen hemel en aarde. Dát is bewustzijnsontwikkeling. En het enige wat je nodig hebt is de intentie om die vermogens te ontwikkelen en ze je eigen te gaan maken.

De noodzaak van je ego: het uitdrukking geven van jouw mensworden

Lekker praktisch lijkt het zo op het eerste gezicht: via het beheersen van je persona, zo door naar een ruimer bewustzijn. En ja het is eenvoudig – in de zin dat het geen hogere wiskunde is en voor iedereen toegankelijk-, maar het is ook ongelofelijk moeilijk. En nogmaals, voor de (over)duidelijkheid: het beheersen van je persona betekent naar mijn idee absoluut niet het in toom houden, afstraffen of het vechten met je ego. Het hoeft niet weg, niet overwonnen en -voor alle spirituelen onder ons- het ego hoeft ook zeker niet verlicht te worden! Heel vaak zeg ik tegen mensen: “Je kunt alles gebruiken, zolang het jou maar niet gaat beheersen”. Je kunt je ego ten volle gebruiken en uitleven en hebt het keihard nodig: het is een prachtig en geweldig dienstbaar instrument. Het hebben van een stevig ego is een zelfs een absolute noodzaak voor het proces van vervolmaking van jouw menswording, of zoals Maslow het noemde: Zelfactualisatie. Beheersing over je ego of persona gaat over het feit dat je weet dat het een instrument is waarmee jij je bewust kunt uitdrukken in dat proces van menswording. Het is dus een focus verschuiving, waarin je je voor eens en voor altijd beseft: “Mijn identiteit, mijn persona is iets wat ik heb, wat ik ben is zo vele vele malen meer dan dat”.

En dan besef je je tegelijkertijd dat je het leven tot nu toe door een hele, hele kleine koker bekeken hebt en zie je voor het eerst wat er zich altijd al buiten het zicht van die koker bevond…

En dan besef je je dat je het leven tot nu toe door een hele, hele kleine koker bekeken hebt en zie je voor het eerst wat er zich altijd al buiten het zicht van die koker bevond

Het gaat niet langer om ‘wie’ je bent, maar ‘wat’ je bent

In deze buitengewone tijden worden we uitgenodigd tot deze focus verschuiving. Om ons niet meer bezig te houden met ‘wie‘ we zijn (enkel een persona) of vanuit ons ego-mensbeeld ons stinkende best te doen niet te mislukken maar succesvol te slagen. Nee, we worden uitgenodigd om ons bezig te houden met ‘wat‘ we zijn (bewustzijn (ziel) in de vorm van een menselijke ervaring) en ‘waarom‘ we hier zijn (een evolutionaire reis om het heel-al te ervaren). Die laatste twee antwoorden hebben overduidelijk meer context en uitleg nodig, zo bleek uit alle reacties en vragen die ik de laatste maanden on- en offline ontving hierover. Dat is dan ook de ontstaansreden van de Opleiding Bewustzijnsontwikkelingwaarin ik deze context en uitleg zeer uitgebreid zal behandelen en richting en handvatten wil geven, voor ons alledaagse menszijn vanuit dit perspectief. Er hebben zich veelal mensen aangemeld die hulpverlener zijn om vanuit dit mensbeeld anderen te begeleiden, maar ook mensen die zichzelf willen ontwikkelen vanuit dit perspectief. Er is nog plek, wees welkom. Voor mij is de ontstaansreden van deze opleiding hartverwarmend en hoopgevend, omdat ik geloof dat het tijd wordt en noodzakelijk is om vanuit nieuwe wetenschap en ruimer bewustzijn nieuwe maatschappelijke standaarden te gaan creëren. Om een nieuw ‘normaal’ en een nieuw ‘jezelf’ tevoorschijn te laten komen en daarop gezamenlijk nieuwe maatschappelijke structuren te gaan bouwen. En dat begint altijd met jezelf en in jezelf. En het is tijd denk ik.

**************************************************************************

Jentien Keijzer

www.jentienkeijzer.nl